“Hoe moet een zelfstandige ondernemer in de kinderopvang nog rondkomen onder DAEB?”komt steeds vaker terug in beleids- en Kamerstukken.
Er is nog geen officiële regeling, maar er zijn duidelijke signalen en mogelijke oplossingsrichtingen waar SZW en de Belastingdienst nu over nadenken.

Hieronder het overzicht:

1. Huidige situatie

• Eenmanszaken en VOF’s kennen geen DGA-loon (zoals een BV).
• De winst = inkomen ondernemer, en daarover betaal je inkomstenbelasting.
• Vanaf 2029 geldt voor álle kinderopvangorganisaties de DAEB-normering, inclusief het criterium van redelijk rendement (6–8% ROE).
• Dat betekent dat ook bij een eenmanszaak het inkomen wordt gezien als rendement op het geïnvesteerde eigen vermogen.
  • Dus: als jouw eigen vermogen laag is, lijkt jouw “rendement” snel te hoog.

2. Probleem voor eenmanszaken/VOF’s

• Ondernemers met beperkte eigen vermogens (bijv. € 50.000–€100.000) kunnen al snel een ROE van 30–50% laten zien, ook al verdienen ze niet buitensporig veel.
• Hierdoor lijkt hun winst bovenmatig, terwijl het in werkelijkheid gewoon hun arbeidsvergoeding is.
• Dit maakt de vergelijking met BV’s scheef — daar wordt eerst een salaris uitgekeerd (DGA-loon) en daarna pas gekeken naar rendement.

3. Mogelijke oplossingen (onder overleg bij SZW en Belastingdienst)

a. Arbeidsvergoeding / fictief loon

De meest waarschijnlijke maatregel is een vaste arbeidsvergoeding voor zelfstandige ondernemers binnen DAEB:

• vergelijkbaar met een DGA-loon, maar toepasbaar op IB-ondernemers;
• wordt gezien als vergoeding voor arbeid en dus niet als winst;
• alleen het deel bóven dat loon telt mee voor de ROE-toets.

Deze systematiek bestaat al in andere DAEB-sectoren (zoals woningcorporaties met zelfstandige bestuurders).

b. Aanbevolen normbedragen

SZW overweegt om via brancheorganisaties of een uitvoeringskader richtlijnen per schaal / omvang organisatie te geven:

(Indicaties […]

Wie controleert mijn winst en inkomen?
De Belastingdienst (inkomstenbelasting), én straks ook de toezichthouder/OC voor DAEB.

Hoeveel moet ik delen met de oudercommissie?
In hoofdlijnen: omzet, kosten, winst en rendement. Je hoeft geen privéuitgaven te delen.

Vaak wel, zeker als je:

• meer dan ± €150.000 winst maakt,

• je aansprakelijkheid wilt beperken,

• of makkelijker buffers wilt opbouwen zonder direct IB te betalen.

Wat gebeurt er met mijn vermogen als ik overstap?
Dat kan via inbreng in natura of ruisend/geruisloos omzetten. Dit vereist fiscale planning en begeleiding door een accountant.

Hoe bouw ik eigen vermogen op?
Door winst in de onderneming te laten staan. Dit vergroot je eigen vermogen, maar je betaalt wel IB over de hele winst, ook over het deel dat je niet onttrekt.

Mag ik winst reserveren?
Ja. Je kunt algemene buffers opbouwen en fiscale reserveringen gebruiken (bijv. herinvesteringsreserve, egalisatiereserve). Zorg wel dat je deze kunt onderbouwen met een meerjarenbegroting of MJOP.

Hoe betaal ik mezelf uit?
Via onttrekkingen uit de winst, belast in de inkomstenbelasting (box 1). Er is geen apart “loon eigenaar”.

Kan mijn inkomen te hoog worden gevonden?
Ja. Als je structureel meer onttrekt dan redelijk is in verhouding tot omzet en kosten, kan dit worden gezien als bovenmatig rendement.

Hoeveel winst mag ik maken?
Ook voor eenmanszaken geldt de 6–8% ROE-norm. Alles daarboven kan als bovenmatig worden gezien.

Moet ik mijn privé-inkomen verantwoorden?
Niet op detailniveau. Je deelt in hoofdlijnen je omzet, kosten, winst en rendement met de oudercommissie en toezichthouder.

Wat als mijn winst lager is dan het gebruikelijk loon bij een BV?
Dat mag. Bij een eenmanszaak/VOF bestaat geen verplicht DGA-loon. Maar een lage winst kan je kwetsbaar maken.

1. Geen scheiding tussen winst en loon

• In een BV heb je een DGA-loon (kosten in de BV) en eventueel dividend.

• In een eenmanszaak/VOF ben je zelf de ondernemer: jouw inkomen = de winst van de onderneming.

• Gevolg: de volledige winst telt mee in de berekening van het rendement op eigen vermogen (ROE).

2. Hogere kans op te hoog rendement

• Stel: eigen vermogen = € 100.000, winst = € 50.000 → ROE = 50% ❌ (veel te hoog).

• Je kunt dit niet “corrigeren” door een salarispost toe te voegen, want dat bestaat fiscaal niet.

• Bij BV’s kan dit wel, omdat een salaris als kosten wordt geboekt.

3. Lastiger om buffers op te bouwen

• In een eenmanszaak/VOF betaal je inkomstenbelasting over de hele winst, ook als je geld in de zaak laat.

• Dat maakt het moeilijker om reserves (EV) op te bouwen.

• Terwijl DAEB vraagt om meer eigen vermogen (want bij hoger EV daalt je ROE%).

4. Verantwoording en toezicht

• Toezichthouders en oudercommissies gaan vragen naar redelijkheid van je inkomen.

• Bij eenmanszaken is dat lastiger te verdedigen, omdat je niet kan zeggen: “dit is mijn DGA-loon”.

• Alles wat je verdient, ziet eruit als pure winst.

5. Strategisch nadeel t.o.v. BV’s